Geçtiğimiz ay vizyona giren ve gişeyi sallayan yeni Tom Cruise aksiyonu olan, ilk filmden otuz altı yıl sonra gelen Top Gun: Maverick; yeni “World” üçlemesinin son halkası Jurassic World: Dominion ve vizyonda yerini eksik etmeyen Marvel filmleri. Hollywood’un ve popüler sinemanın gündemini dolduran benzer temalı yapımların salonları işgali, orijinalinden yıllar sonra gelip kaliteli seyir zevki sunan devam filmleri ve artık sinemadan ayrı bir eğlenceye dönüşmüş Marvel yapımları… ”Hollywood ve popüler sinema nereye gidiyor? Yapımcı ve yönetmenler artık birbirini tekrar eden ve orijinallikten uzak projelerle gündemi daha ne kadar işgal edecek?” gibi sorular, güncel sinemadan sıkılan ve yeni soluklar arayan film severlerin son dönemde sıkça dile getirdikleri arasında. Bu yazıda ise ben, popüler sinemanın nereye gittiğini farklı örnekler üzerinden sonuçlar bularak anlatmaya çalışacağım.
Top Gun: Maverick ve Jurassic World: Dominion
Son aldığımız haberlerle gişede bir milyar dolar barajını da geçen Tom Cruise aksiyonu Top Gun: Maverick, oyuncu Cruise’nin özel isteği üzerine gerçek savaş uçakları kullanılarak çekilmişti. Gişede gösterdiği başarıyı seyir zevki ve eleştirmen yorumları bakımından da karşılayan film, 2015 yılında Mad Max: Fury Road ile yaşadığımız duygulara benzer izlenimler bıraktı izleyicide. Bir an olsun hız kesmeyen aksiyonu, teknik bakımdan kusursuza yakın çekim teknikleri ve orijinal filmin mirasına çaktığı selamla 80’ler sinemasın sevenlerini, aksiyon tutkunlarını ve en önemlisi sinemaya bir eğlence gözüyle bakan seyirciyi tatmin etmişti.
Hikayesini pek de derinleştirmeden anlatan, filmin kendi içerisindeki “düşmanlarını” bile izleyiciye tanıtmayan fakat sinemasal deneyim ve tatmin anlamında çıtayı arşa koyan bir filmdi Maverick. Sinema üzerine yazan, sinemanın en uç dallarında bile gezinmeyi seven eleştirmen ve izleyicilerden dahi böylesine tepkiler almak bu denli büyük prodüksiyonlu bir film için çok büyük bir başarı. Nitekim güncel sinemanın tekdüzeleştiği ve bayatlama noktasına geldiği şu günlerde içimize biraz olsun su serpmeyi başardı Top Gun: Maverick. Ama bana kalırsa Maverick’in başardığı en büyük şey bu değildi. Yıllardır birbirinin karbon kopyalarını izlemeye alıştığımız filmlerin çizgisinden de gidebilen fakat izleyiciye üstün kalite sunmayı da amaçlayan filmlerin yokluğundan kaynaklanıyor Top Gun’ın başarısı bana kalırsa.
Yine Maverick gibi geçtiğimiz ay vizyona giren ve World serisine noktayı koyan Jurassic World: Dominion, savunduğum tezin tam karşısında duran bir film örneği. Popüler sinemanın ısıtıp ısıtıp önümüze sunduğu “vintage” ve nostalji havası bu filmde de var. Fakat ne yazık ki bunu ne Top Gun: Maverick kadar başarılı kullanılabiliyor ne de seyirciye “yeni” şeyler vaat edebiliyor. Karbon kopya aksiyonların yer edindiği salonlarda, “iyi” aksiyon ve dinozor göstermek dışında seyirciyi eli boş döndüren bir yapım Dominion.
Sinemanın Gidişatı
Popüler sinemanın son aylarda vizyona sunduğu iki yapımı kısaca betimledim, şimdi ise hem Hollywood’un hem de sinemanın geleceğiyle ilgili kaygılı olduğum noktaya gelmek istiyorum: Yenilik.
Top Gun: Maverick’in ne kadar başarılı bir iş çıkardığından ve kanayan bir yaraya merhem olduğundan uzun uzadıya bahsettim. Keza onun bir antitezi gibi duran Jurassic World’den de. İkisi apayrı filmler gibi gözükse de popüler sinemanın bu iki ayrı kanalında bulunan bu iki filmin ortak bir noktası ne yazık ki var: Sinemasal bir yenilik sunamamaları.
Maverick her ne kadar gayet sağlam seyir zevki sunmuş olsa da “yeni” şeyler vaat eden bir yapım değildi. Dominion’un ise öyle bir derdi hiç yoktu zaten. 80’lerde ve 90’larda görmeye alıştığımız, gişe aksiyonlarından bile yeni şeyler beklediğimiz çağlarda; farklı filmlerden (gişe temelli) beklentiler kurmak oldukça normaldi. Fakat karbon kopya temelli filmlerin gişede büyük yer edindiği şu günlerde Maverick gibi ileride aksiyon sinemasının belki de klasiklerinden birine dönüşebilecek bir filmde bile “yenilik” bulmak zorlaşıyor. “Bu filmlerden yenilik beklemeli miyiz?” sorusunu da sorabilirsiniz fakat sinemanın gelişimi ve fikirlerin zenginleşmesi için artık bir yenilik şart.
Son olarak kendi içimde düşündüğüm ve sinemanın geleceğini aydınlatabilecek çözüm önerilerinden de bahsetmek istiyorum. Öncelikle bağımsız filmlere verilen desteğin artırılması, genç yönetmen adaylarına verilen önemin fazlalaştırılması hem yeni fikir üretim sürecinde hem de yapım aşamasında “yeni” sinemanın eline ciddi bir koz verebilir. Dev salonların mesken tuttuğu modern şehirlerde bağımsız filmler ve festivaller düzenleyen sinematekleri, küçük salonları da desteklemek; “farklı” filmlere “sinemada” erişmek isteyen izleyiciye de iyi gelecektir. 60’larda Fransa’da nasıl ki film eleştirmenleri üretmenin yolunu film yapmakta ve sinema hakkında yazmakta buldularsa, günümüzde de sinemasal dili ve kültürü zenginleştiren eleştiri kültürüne verilen önemin arttırılması, düşünen ve sorgulayan izleyicinin büyümesi için belki de en iyi yollardan birisi olacaktır. Üstelik her şey o kadar karamsar da değil. Mubi, Criterion gibi oluşumların hem online’da hem de konvansiyonel sinemada gösterdiği faaliyetler ve restorasyon çalışmaları sinemanın geleceğine ışık tutmaya devam ediyor.
Sinemanın geleceğinin daha parlak olması umuduyla.
“Fotoğraf gerçektir, sinema ise saniyede yirmi dört kere gerçektir.”
-Jean-Luc Godard
FSD’yi Desteklemek İçin:
► INSTAGRAM
► DISCORD
► TWITCH
► TWITTER
► FACEBOOK
► BYNOGAME BAĞIŞ LİNK
► FSD tİSHO SATIŞ MAĞAZASI
